Xã Bình Minh, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai được xem là địa bàn nóng về tình trạng thu mua heo chết, bởi nơi đây có rất nhiều người buôn bán, thu mua heo chết cung cấp ra thị trường.
Đồng Nai được xem là “thủ phủ” nuôi heo của cả nước, tổng đàn heo của tỉnh này mỗi năm lên đến vài triệu con, tập trung ở các huyện Thống Nhất, Xuân Lộc, Trảng Bom và Long Thành. Trong số hàng triệu con heo được nuôi tại hàng trăm trang trại, hộ chăn nuôi ở đây, mỗi ngày có rất nhiều heo bị chết. Thế nhưng, trong số đó, có nhiều heo chết không được đưa tiêu hủy theo quy định mà tuồn bán cho các đầu nậu thu mua ở xã Bình Minh, huyện Trảng Bom, Đồng Nai.
Ông D được xem là một đầu nậu thu mua heo chết có tiếng ở xã Bình Minh. Ông này có mối quan hệ rộng với nhiều trang trại, hộ chăn nuôi heo của tỉnh Đồng Nai và nhiều tài xế chở heo. Do vậy, khi chúng tôi tìm đến “hợp tác làm ăn”, thì được ông D cam kết sẽ cung cấp nguồn hàng ổn định với số lượng có thể lên đến cả tấn heo chết mỗi ngày.
Để chứng minh cho điều này, ngay sau tiếp chuyện với chúng tôi, tối cùng ngày, ông D gọi điện thông báo là vừa mua một con heo chết ở trại đang trên đường chở về nhà và đề nghị chúng tôi đến lấy.
Chúng tôi liền đến lò mổ heo chết của ông D để nhận hàng, đợi khoảng 5 phút, xe tải của ông này chạy về cùng với một con heo nái chết nặng khoảng 200kg. Ông D cho biết, con heo nái này mới chết, nên ưu tiên để cho chúng tôi, chứ không là ông cung cấp cho lò chuyên mổ heo nái chết để chế biến thành bê thui, heo rừng.
Ở xã Bình Minh này, có nhiều hộ chuyên đi thu mua heo chết như ông D và có “truyền thống” cả chục năm qua.
Đáng chú ý, trong số này là gia đình bà Y được xem là có “truyền thống” thu mua heo chết cả chục năm qua. Hằng ngày, vợ chồng bà Y dùng xe tải gia đình đi đến các trang trại, các hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh để thu mua heo chết, sau đó đem về bán lại cho các lò mổ. Chỉ sau buổi nói chuyện và hợp tác làm ăn với chúng tôi, bà Y liền chở 2 con heo chết đến bỏ cho chúng tôi với giá rất “hữu nghị” chỉ 22.000 đồng/kg.
Thu mua heo chết theo “chuyên ngành”
Tại địa phương có nhiều hộ thu mua heo chết này, có những gia đình chỉ thu mua heo chết theo “chuyên ngành” như: Chuyên mua heo chết để xẻ thịt bán, chuyên mua heo chết dưới 30kg để làm heo quay, hoặc chuyên mua heo nái chết để giả làm bê thui.
Một ngày đầu tháng 3, chúng tôi về xã Bình Minh, huyện Trảng Bom, Đồng Nai trong vai thuê mặt bằng để mở lò thu mua heo chết và sản xuất giò chả. Lý do chúng tôi chọn “đóng đô” tại đây là bởi khu vực này được xem là địa bàn có rất nhiều hộ thu mua heo chết ở Đồng Nai từ xưa đến nay. Để tiếp cận được các hộ thu mua heo chết tại xã này, chúng tôi không còn cách nào khác ngoài đóng vai người muốn mở lò tiêu thụ heo chết.
Người đầu tiên mà chúng tôi tiếp cận được là ông T và ông V, với vai trò cùng “hợp tác” mở lò mổ heo chết. Từ đây, chúng tôi có cơ hội kết nối được với nhiều lò chuyên mổ heo chết khác, với đặc trưng mỗi lò có một “chuyên ngành” thu mua số heo chết khác nhau.
Gia đình ông C được xem là đầu mối có tiếng thu mua heo chết dưới 30kg để cung cấp cho các cơ sở làm heo sữa quay, heo quay.
Một ngày giữa tháng 3, chúng tôi đến lò của gia đình ông C với vai trò là “đối tác” làm ăn. Vừa bước chân vào cổng, cảnh tượng “kinh hoàng” là những thùng thịt heo chết nằm la liệt với ruồi nhặng bu đầy, cộng với mùi thịt ươn hôi bốc lên nồng nặc làm chúng tôi ớn cả người.
Vợ chồng ông C cho hay, gia đình chủ yếu thu mua heo con, heo nhỏ dưới 30kg bị chết ở các trang trại để bỏ sỉ cho các đầu mối chuyên làm heo quay và heo sữa quay. Chỉ vào 4 con heo chết vừa mua ở trại về, ông C bán cho chúng tôi với giá chỉ 15.000 đồng/kg, không quên kèm theo lời quảng cáo heo này chết chưa lâu nên đem đi quay rất “ngon”.
Khi chúng tôi chê, heo chết bầm tím và thịt ươn hôi quá sợ đem đi quay không được ngon lắm sẽ mất mối quen, thì vợ chồng ông này cho biết, heo thế là ngon rồi, nhiều con chết lâu hơn và ươn thối hơn nhiều nhưng vẫn được các lò heo quay đến thu mua hết?
Chúng tôi tiếp cận lò gia đình bà H.A – được xem là lò chuyên thu mua heo chết tại các trang trại, sau đó đem về xẻ thịt rồi đưa đi phân phối cho các chợ, nhất là các chợ bán cho công nhân tại các khu công nghiệp ở Đồng Nai, Bình Dương, TPHCM.
Một lò “đặc trưng” khác là lò của bà H.I. Bà này chuyên thu mua heo nái chết, sau đó dùng đuốc khò để biến thành bê thui hay heo rừng, rồi cung cấp cho các quán ăn tại nhiều tỉnh, thành đã được chúng tôi đề cập trong các bài trước.
Quá trình thâm nhập, chúng tôi tìm hiểu được, tại xã Bình Minh không chỉ tràn lan thu mua heo chết, mà còn có nhiều lò mổ heo lậu, đồng thời một số cơ sở sản xuất giò chả tại đây cũng thu mua heo chết về để chế biến.