Mặc dù tỉnh Đồng Nai đã ban hành cụ thể các quy định tách thửa trên đất nông nghiệp nhằm siết chặt tình trạng phân lô, bán nền trái phép, gây phá vỡ quy hoạch đất đai, nhưng lợi dụng kẽ hở của pháp luật, nhiều cá nhân, tổ chức tìm cách “lách”, ồ ạt lên thổ cư trên đất nông nghiệp.
Ghi nhận của PV Báo SGGP, tại thị trấn Hiệp Phước (huyện Nhơn Trạch), tình trạng phân lô, bán nền diễn ra phức tạp, khu phố nào cũng có các dự án khu dân cư tự phát. Đặc biệt là trên tuyến đường xuống khu phố Phước Hiệp có khu đất nông nghiệp khoảng 10ha đã được phân lô, bán nền, diện tích 100m2/nền, rao bán giá 900 triệu đồng – 1 tỷ đồng/nền, tùy vị trí. Khu vực này đã có đường bê tông, đường điện tự kéo về và các hộ dân bỏ tiền mua đất đang chờ điều chỉnh quy hoạch để “hợp thức hóa” đất nông nghiệp thành đất ở… Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại các xã Phú Hội, Phước An. Theo người dân địa phương, từ khi có chủ trương xây dựng cảng Phước An và cầu Cát Lái, UBND tỉnh Đồng Nai mở thêm một số tuyến đường kết nối các dự án tại huyện Nhơn Trạch, nhiều nhà đầu tư bất động sản “đón đầu” lập các dự án khu dân cư trên đất nông nghiệp, bán kiếm lời.
Tại huyện Long Thành – nơi dự án sân bay Long Thành và nhiều tuyến đường kết nối sân bay đang được triển khai xây dựng, tình trạng phân lô, bán nền đang diễn ra phức tạp. Từ năm 2016 đến nay, huyện Long Thành phát hiện 176 trường hợp vi phạm trên đất nông nghiệp, trong đó có 99 trường hợp xây dựng nhà ở, công trình trên đất nông nghiệp và 77 trường hợp làm đường giao thông trên đất nông nghiệp để làm dự án phân lô, bán nền.
Riêng tại TP Biên Hòa, với quy định 500m2 đất nông nghiệp tại đô thị thì được tách thửa, nhiều người đã “lách” bằng cách góp tiền mua đất (đồng sở hữu), sau đó “xé nhỏ” làm nhiều sổ đỏ. Anh T.T. (ngụ phường Trảng Dài) cho biết, cách đây 2 năm, anh cùng 2 người bạn hùn tiền mua 1 mảnh đất 550m2 ở vùng ven, giá 6 tỷ đồng, sau đó tách thành 3 thửa, mỗi người đứng tên 1 sổ đỏ. “Chỉ làm như vậy mới có đất, có nhà để ổn định cuộc sống”, anh T.T tâm sự. Không chỉ anh T.T., mà rất nhiều người dân cũng chấp nhận việc mua đất đồng sở hữu, sau đó tách thửa. Tình trạng này đang gây khó khăn trong việc quản lý đất đai tại TP Biên Hòa, nhất là tình trạng phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp.
Trao đổi với PV Báo SGGP, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi cho biết, để ngăn chặn tình trạng phân lô bán nền, sắp tới, UBND tỉnh sẽ ban hành quy định mới về tách thửa như: diện tích sau khi tách thửa đất đô thị tối thiểu là 60m2 và đất nông thôn tối thiểu 80m2, đất nông nghiệp tại đô thị tối thiểu 500m2, đất nông nghiệp ở nông thôn tối thiểu 1.000m2. Đặc biệt, các thửa đất nông nghiệp tách thành nhiều thửa nhỏ và cho nhiều người đồng sở hữu sẽ được ghi rõ “đất nông nghiệp không được phép xây dựng các công trình; nếu xây dựng sẽ bị tháo gỡ”, nhằm ngăn chặn tình trạng tách thửa đất nông nghiệp tràn lan, mua đi bán lại kiếm lời, dẫn đến xây dựng trái phép, hình thành các khu dân cư tự phát gây phá vỡ quy hoạch.
Theo số liệu của Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai, tính đến cuối năm 2021, lực lượng chức năng phát hiện hơn 1.100 trường hợp vi phạm về đất đai và xây dựng, trong đó có 94 trường hợp phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp, chủ yếu là ở huyện Long Thành. Tình trạng sử dụng đất không đúng mục đích, lấn chiếm đất công xảy ra nhiều ở các huyện Trảng Bom, Vĩnh Cửu, Nhơn Trạch, Tân Phú.
